Czterech pierwszych podchorążych Lotniczej Akademii Wojskowej przeszło intensywne szkolenie na samolotach szkolno-treningowych M-346 Bielik! To przełomowy moment w historii Szkoły Orląt! Sierż. pchor. Sebastian Szczypka, sierż. pchor. Andrzej Wszołek, sierż. pchor. Jędrzej Kmak oraz plut. pchor. Andrzej Milke 6 grudnia zostaną promowani na stopień podporucznika.

Wraz z wejściem do służby zaawansowanego systemu szkolenia lotniczego M-346 rozpoczęliśmy w Naszej dęblińskiej Szkole Orląt nową erę. Osobiście z sentymentem śledzę jeszcze w powietrzu ostatnie już loty wysłużonych TS-11, ale to z błyskiem w oku i swego rodzaju zazdrością chwytam wzrokiem każdy przelot Bielika M-346 i za każdym razem wyobrażam sobie, że za sterami siedzi właśnie jeden z Naszych Podchorążych. To nowa era lotnictwa szkolnego w Naszym kraju, ale także to era „nowych”, mądrych, inteligentnych, ambitnych, pełnych lotniczej pasji i bardzo zaangażowanych młodych ludzi, którzy potrafią bardzo dobrze wykorzystać nowe możliwości. Współczesna Szkoła Orląt to „Uczelnia wysokich lotów”. To tu zaczyna się wszystko, co ważne dla polskiego lotnictwa wojskowego i rozpoczęcie szkolenia na Bielikach jest tego najlepszym przykładem – podkreśla Rektor–Komendant LAW gen. bryg. pil. dr Piotr Krawczyk. 

Proces szkolenia na samolotach M-346 był długi i wieloetapowy. Rozpoczął się w Akademickim Centrum Szkolenia Lotniczego, gdzie podchorążowie uczyli się pilotować cywilne statki powietrzne. Następnie w 42 Bazie Lotnictwa Szkolnego w Radomiu odbywali praktyki lotnicze za sterami samolotu PZL-130 Orlik. To właśnie po tym szkoleniu na podstawie specjalnego rankingu zostali wybrani do dalszej nauki pilotażu na Bielikach. Analizowano jak radzą sobie w powietrzu oraz ich zdolności językowe. W ten sposób wyselekcjonowano najbardziej rokujących studentów, wobec których prawdopodobieństwo ukończenia szkolenia na M-346  było bardzo duże.

Latanie Bielikiem było niełatwym, chociaż przynoszącym wiele satysfakcji doświadczeniem. Samolot jest bardzo szybki i nauka jego systemów to długi i czasochłonny proces. Wywołuje równocześnie wiele pozytywnych emocji - szczególnie na etapie szkolenia w walkach powietrznych. Cała nasza czwórka jest dumna, że jako pierwsi podchorążowie LAW zasiedliśmy za sterami  Bielika! - mówi sierż pchor. Jędrzej Kmak.

Proces nauki na Bielikach rozpoczął się w marcu 2019 r. od zapoznania z możliwościami samolotu, jego budową i sposobem eksploatacji, procedurami wykonywania lotów na lotnisku Dęblin, czy specyfiką komunikacji radiowej. Kolejnym etapem było szkolenie symulatorowe. Studenci ćwiczyli m.in. sytuacje awaryjne w locie. Szkolili się również na symulatorze lotu FMS (Full Mission Simulator) i FTD (Flight Training Device). 

Dzisiejsze symulatory niemal w 100% oddają realne wykonywanie lotów na samolocie, tak naprawdę różnią się od statku powietrznego tylko  tym, że nie odrywają się od ziemi. Po zakończeniu szkolenia na symulatorach można powiedzieć, że samolot służy tylko do tego, aby zweryfikować, czy to, co do tej pory nauczył się młody pilot na ziemi, wystarczy do tego, aby pilotować M-346 Bielik. W tym przypadku samolot staje się ostatnim ogniwem szkolenia – podkreśla ppłk pil. Marek Kejna, dowódca grupy działań lotniczych 41 Bazy Lotnictwa Szkolnego.

M-346 otwiera nowy rozdział  w polskim lotnictwie. Za pomocą  tych nowoczesnych maszyn będą szkoleni piloci, którzy w przyszłości zasiądą za sterami F16 lub innych samolotów lotnictwa taktycznego nowej generacji. Obecnie wszyscy piloci F16 przechodzą 2-letni kurs w USA. 

Podczas pierwszego lotu odrzutowcem z tak olbrzymim zapasem mocy brakowało mi słów, żeby to opisać, ale było to coś wspaniałego. Spełniły się moje młodzieńcze marzenia. Niestety podczas lotu nie ma czasu na zachwyt, trzeba skupić się na wykonywanych czynnościach i kontroli parametrów, komunikacji oraz nawigowaniu. Prędkość, z jaką się poruszamy, jest bardzo duża, dlatego też przed wykonaniem pierwszego lotu  konieczne są ćwiczenia na symulatorach, gdzie można dokładnie przeanalizować każdy element zadania, aby jak najlepiej przygotować się do tego ważnego wydarzenia. Nie ma możliwości, żeby wsiąść za stery, omijając ten etap szkolenia – mówi sierż. pchor. Sebastian Szczypka. Pierwszy lot był dużym zaskoczeniem, mimo że czuliśmy się przygotowani po szkoleniu na symulatorze. Są różnice, do których nie da się przygotować, zanim się nie wsiądzie do tej maszyny. Przede wszystkim prędkość - samolot rozpędza się do 220 km/h w ciągu 10 sekund, co mówiąc potocznie wgniata w siedzenie, a trzeba zaraz po oderwaniu wykonać szereg czynności, takich jak schowanie podwozia, klap, ustabilizowanie wznoszenia oraz komunikacja z wieżą – dodaje pchor. Andrzej Wszołek.

Pierwszy lot M-346 Bielik odbył się 16 kwietnia.

Przed każdym lotem na Bieliku obowiązkowym elementem był tzw. briefing w języku angielskim. Instruktor dokładnie omawiał każdy etap lotu. Wydawało mi się, że sam lot nie powinien być dużym zaskoczeniem, gdyż wszystkie czynności od uruchomienia do zakołowania znałem niemal na pamięć. Mimo wszystko, gdy zakłada się po raz pierwszy kombinezon przeciwprzeciążeniowy, kamizelkę, oraz maskę, czuć podekscytowanie oraz stres.Start samolotem to naprawdę mocne przyspieszenie i szybkie wznoszenie. Bielik jest bardzo wymagający dla pilota, który musi nad tą mocą zapanować i nie pozwolić na zbyt szybkie rozpędzanie się, czy wznoszenie samolotu. Ważne jest, aby być „przed samolotem” i w pełni kontrolować to, co dzieje się wewnątrz i na zewnątrz kabiny, co nie jest proste, ze względu na dużą prędkość  – podkreśla plut. pchor. Andrzej Milke.

Instruktorzy zgodnie przyznają, że wybrani podchorążowie są niezwykle zaangażowani, szybko się uczą i chcą latać. To właśnie oni otworzą nowy rozdział w lotnictwie szkolnym, choć zdają sobie sprawę, że w pewien sposób są  grupą eksperymentalną.

Za nami miesiące ciężkiej pracy, ale naprawdę było warto. Mam świadomość, że razem z kolegami jesteśmy uczestnikami przełomowego momentu w historii naszego lotnictwa. Pilotowaliśmy M-346, co jest nowością po dziesiątkach lat szkolenia na TS-11 Iskra. Bardzo się cieszę, że nasza czwórka miała to szczęście – zaznacza sierż. pchor. Sebastian Szczypka.

Obecnie 4 Skrzydło Lotnictwa Szkolnego dysponuje ośmioma samolotami szkolno-treningowymi M-346 Bielik. Do 2022 roku jednostka ma otrzymać jeszcze osiem takich maszyn.